អ្នកជំនាញផ្នែកកសិកម្មលើកឡើងថា នៅកម្ពុជាខ្វះអ្នកជំនាញក្នុងការដាំដុះ ទើបមានការនាំចូលផលិតផលកសិកម្មច្រើន ដែលក្នុងនោះមានការនាំចូលផ្លែដូងខ្ចីប្រមាណ៩០ភាគរយពីប្រទេសវៀតណាម និងថៃ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការក្នុងស្រុក។
អ្នកបច្ចេកទេសទូទៅផ្នែកកសិកម្ម លោក ឡុក គៀនស្រ៊ី មានប្រសាសន៍ថា តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមលោក បច្ចុប្បន្នកម្ពុជានាំផ្លែដូងខ្ចីចូលពីប្រទេសវៀតណាមចំនួន៦៨% ពីថៃចំនួន២០% ខណៈដូងក្នុងស្រុកមានតែចន្លោះពី៨% ទៅ១២%តែប៉ុណ្ណោះ។
ដើមចមដែលនាំឲ្យកម្ពុជានាំដូងចូលពីបរទេសច្រើនបែបនេះ ដោយសារតែកម្ពុជាខ្វះអ្នកជំនាញ ហើយប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនមិនចាប់អារម្មណ៍ដាំដូង ដើម្បីយកផ្លែខ្ចីលក់ដូចបរទេស។ ករណីនេះ លោកថា បើកម្ពុជានៅតែបន្តនាំដូងចូលពីបរទេសច្រើននឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
លោក គៀនស្រ៊ី បញ្ជាក់ថា នៅប្រទេសថៃ និងវៀតណាម អ្នកជំនាញបាញ់ថ្នាំដូង មាន៣ដំណាក់កាល គឺដំបូងបាញ់ថ្នាំមុនពេលផ្កា ទី២ពេលផ្កា ត្រូវបាញថ្នាំឲ្យកាន់ផ្លែ និងទី៣បាញ់ថ្នាំកម្ចាត់ជំងឺនិងសត្វល្អិត។
អ្នកជំនាញរូបនោះផ្តល់ជាអនុសសន៍ថា រដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងកសិកម្ម ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ចាត់ឲ្យមានអ្នកជំនាញដាំដូងយកផ្លែ សហការជាមួយអង្គការ ឬអ្នកជំនាញ រួមគ្នាបណ្តុះបណ្តាលប្រជាពលរដ្ឋឲ្យយល់ដឹងពីការដាំដូង ដើម្បីកាត់បន្ថយការនាំចូលពីបរទេស និងកាត់បន្ថយកុំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចំណាកស្រុកធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសជាដើម។
អាជីវករលក់ដូងនៅម្តុំផ្សារស៊ីឡឹប លោក សុខ នាក់ បាននិយាយថា គាត់លក់ដូងខ្មែរ ដែលនាំមកពីខេត្តកំពត បោះដុំ និងលក់រាយ ក្នុងមួយថ្ងៃលក់បានប្រហែលជា១ពាន់ផ្លែ ដែលក្នុងមួយផ្លែដូងធម្មតាតម្លៃរាយ៣០០០រៀល និងដូងក្រអូបតម្លៃ៤០០០រៀល។
ចំណែកតម្លៃបោះដុំឲ្យឈ្មួញ ដូងខ្មែរ១ឡូតម្លៃចន្លោះពី២៣០០០រៀលទៅ២៥០០០រៀល ខណៈដូងវៀតណាម១ឡូតម្លៃ២០០០០រៀលតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក សុខ នាក់ ឱ្យដឹងទៀតថា ដូងវៀតណាមនាំចូលតាមស្រុកមេមុត ខេត្តកំពង់ចាម ឆ្លងកាត់មកស្ពានព្រែកតាមាក់ ស្ពានជ្រោយចង្វារ ដើម្បីយកមកចែកចាយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នៅម៉ោងប្រហែលជា១១យប់ រហូតដល់ម៉ោង១យប់ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
អាជីវកររូបនោះ អះអាងថា ដើមចមដែលនាំឲ្យអាជីវករមួយចំនួនយកដូងវៀតណាមមកលក់ ដោយសារពួកគេលក់ចំនេញច្រើនជាងលក់ដូងខ្មែរ។
លោកនិយាយថា៖ «អាចតម្លៃខុសគ្នា ពេលខ្លះដូងយួនវានាំចូលមកច្រើន វាលក់ថោកឲ្យ ដោយឡែកដូងយើងតម្លៃវាថេរ ដូចថាដូងយើងតម្លៃថេរ២៥០០០រៀល រសៀលរហូតអត់មានចុះបានតែ ព្រោះដូងខ្មែរយើងមិនមែនដូងចំការទេ គេដាំជាលក្ខណៈគ្រួសារ គេដាំជុំវិញភូមិ ដ៏ពេលហ្នឹងវាថ្លែតិចតួច វាអត់ជន់ជោដូចដូងយួនទេ ព្រោះគេមានចំការ គេដាំបានច្រើន ព្រោះវាសំប្បូរ»។
អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សំគាល់ អាជីវកររូបនោះបញ្ជាក់ថា អតិថិជនភាគច្រើនមិនដឹងថាខ្មែរនាំដូងចូលពីប្រទេសវៀតណាមនោះទេ ពោលមានតែអាជីវករទើបដឹងរឿងនេះ។
អាជីវករមួយចំនួននៅម្តុំផ្លូវត្រសក់ផ្អែកសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ បានលើកឡើងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា ឈ្មួញកណ្តាល បានដឹកដូងតាមឡានយកមកបោះដុំនៅម្តុំផ្លូវត្រសក់ផ្អែម នៅចន្លោះម៉ោង១១ ទៅម៉ោង១យប់ ស្ទើរតែជារៀងរាល់យប់។
រីឯអ្នកទិញដូងឈ្មោះ សុខ សុផាត និយាយថា លោកចូលចិត្តទិញដូងហូប ព្រោះដូងជួយដល់សុខភាពគាត់បានច្រើន។ ប៉ុន្តែគាត់ថា មិនដែលចាប់អារម្មណ៍ ដូងដែលលក់នៅលើទីផ្សារនាំចូលពីប្រទេសវៀតណាមនោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា ៖ «ទិញហូបហយ មិនដែលសួរគេទេ ទិញតែមួយ៣ពាន់រៀល ហូតលុយឲ្យគេទៅហើយ អត់ចាប់អារម្មណ៍ទេ មិនដឹងយកមកពីណា ដឹងថាដូងនៅស្រុកខ្មែរច្រើន នៅកំពត កែប សំបូរដូង»។
នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម កម្ពុជា (អង្គការCEDAC) លោក ស្រីតុង ចាន់ធាង មានប្រ សាសន៍ថា ដើម្បីកាត់បន្ថយការនាំផ្លែឈើ ជាពិសេសផ្លែដូងពីវៀតណាម ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវនាំគ្នាដាំដូងឲ្យបានច្រើន ទើបទទួលបានផលវិជ្ជមាន។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «តម្លៃទីផ្សារ [ផ្លែដូង] ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា បើផលិតផលក្នុងស្រុកច្រើន ហើយតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលគ្នាចឹង ខ្ញុំជឿថា ផលិតផលក្នុងស្រុកលក់ដាច់បានច្រើនជាង សំខាន់ធានាឲ្យមានការផ្គត់ផ្គង់ ដែលឲ្យអ្នកលក់បានគ្រប់គ្រាន់ ទៀងទាត់ បរិមាណដែលគេត្រូវការ»។
វីអូឌីមិនអាចសុំការបំភ្លឺពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម លោក ស្រី វុទ្ធី បានទេនៅថ្ងៃនេះ។
ចំណែកអាជីវករនៅម្តុំប្រាសាទព្រះវិហារ និងម្តុំទឹកធ្លាក់តាតៃ ខេត្តកោះកុង ឯណោះវិញ ក៏អះអាងថា ដូងដែកពួកគាត់យកមកលក់ឲ្យអតិថិជននោះ នាំចូលមកពីប្រទេសថៃ។
ចំណែកក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ វិញបានបង្ហាញរបាយការណ៍ដែរថា កម្ពុជាបានចំណាយថវិកា២០០លានដុល្លារអាមេរិកក្នុង១ឆ្នាំៗ សម្រាប់នាំចូលបន្លែពីបរទេស ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការក្នុងស្រុក។ ក្រសួងថា បន្លែនាំចូលទាំងនោះ ភាគច្រើននាំចូលពីប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសចិន។
ទីប្រឹក្សាអង្គការសេដាក លោក សម វិទូ កម្ពុជានាំចូលបន្លែផ្លែឈើពីប្រទេសជិតខាងចំនួនប្រមាណចន្លោះពី២០០ទៅ៤០០តោនក្នុងមួយថ្ងៃ។ ចំពោះបន្លែច្រើននាំមកពីប្រទេសវៀតណាម និងផ្លែឈើច្រើននាំចូលមកពីប្រទេសថៃ៕
អត្ថបទ៖ VOD
